Gryka jak śnieg biała. Kwitnące ziele gryki jako źródło rutyny.

Lekcja botaniki zaczyna się od gryki. Białe kwiaty gryki i czerwona koniczyna (dzięcielina) to stały punkt programu na lekcji polskiego. Ziarna gryki na talerzu, łuska w poduszce, kiełki gryki w kiełkownicy. U mnie gryka w wielkich słojach, ekstrakt z ziela, perkolacja. Kwitnące ziele gryki to lipcowy cud. Nie mniej niż 4% rutyny w suchej masie.

Ziele gryki – źródło rutyny

Rutyna – silny antyoksydant. Likwiduje wolne rodniki, odpowiedzialne za starzenie się organizmu i liczne choroby: miażdżycę, chorobę wieńcową, nadciśnienie, zwyrodnienie stawów, choroby oczu, stany zapalne.  Rutyna przedłuża aktywność witaminy C. Wraz z  witaminą C działa ochronnie na związki wchodzące w skład ścian naczyń krwionośnych – elastynę i kolagen. Skutkuje to wzmocnieniem naczyń i poprawieniem ich elastyczności, przez co są bardziej odporne na uszkodzenia (profilaktyka pajączków, żylaków). Skóra odzyskuje elastyczność, tkanki są lepiej odżywione, siniaki szybciej znikają. Przeciwrodnikowa aktywność rutyny wzmacnia odporność organizmu na infekcje, alergie i czynniki wywołujące nowotwory.

Rutyna – protektor UV

Ochrona przeciwsłoneczna to konieczność, nie tylko jako zapobieganie zmarszczkom i przebarwieniom – nadmierna ekspozycja na promienie UV połączona z dietą ubogą w antyoksydanty prowadzić może do nowotworowych zmian skórnych. Ponadto W poszukiwaniach idealnego protektora (źródło) zwrócono uwagę na rutynę – a dokładniej ekstrakt z kwitnącego ziela gryki, gdzie rutyna występuje w towarzystwie kwercetyny, witeksyny, kwasu galusowego, chlorogenowego i protokatechowego, czyli świetna mieszanka flawonoidów i polifenoli. Synergicznie działające związki dają lepszą ochronę słoneczną niż sama rutyna, a nawet komercyjnie dostępne filtry UV.  Ekstrakt z gryki  można łączyć z kupnym filtrem. Po powrocie z wycieczki w pełnym słońcu ratuj skórę maseczką lub kosmetykiem gryczanym, najlepiej z dodatkiem olejku eterycznego paczuli i lawendy lekarskiej.

Uwaga: przy nadmiernej konsumpcji kiełków, ziela, a przede wszystkim kwiatów gryki dojść może do kumulacji fagopiryny i uwrażliwienia skóry na działanie promieni słonecznych. (źródło). Zjawisko to, obserwowane głównie u zwierząt karmionych gryką, nazwane zostało fagopiryzmem.

Ekstrakcja cennych związków z ziela gryki

Tradycyjna metoda ekstrakcji to nalewka na alkoholu 60%. Skuteczna jest również maceracja w temperaturze 60% alkoholem 30% przez 2 godziny(źródło). Najwięcej rutyny jest w kwiatach gryki (46000ppm), w pędach 1000ppm, 300 w liściach, w ziarnach 131-476. (źródło). Ja zastosowałam następującą technikę ekstrakcji:

  • świeży surowiec (pędy, liście, kwiaty) został zroszony spirytusem i  rozdrobniony za pomocą miksera
  • masa zalana została płynem o składzie: 60% etanolu, 30% solanki Ringera, 9% gliceryny, 1% kwasu bursztynowego
  • całość ogrzałam do temperatury 60 stopni i zostawiłam pod przykryciem na 2 doby
  • przecedziłam

Perkolacja gryki – zmiksowany surowiec umieściłam w lejku filtracyjnym i poddałam wytrawianiu ww. płynem, wytrawianie polega na wkraplaniu płynu po kropelce, jak z kroplówki – proces trwa około 12 godzin dla 500ml ekstraktu. Schemat aparatury na zdjęciu, jeśli nie dysponujesz takim sprzętem – zrób coś kreatywnego z butelek po wodzie mineralnej, lejka, kroplówki.

 

Rożne rzeczy robię w lesie. Perkolacja ziela gryki. Co. Wolicie kawę?

Zdjęcie zamieszczone przez użytkownika Inez Herbiness (@inez_herbiness)


Ziele gryki można również ususzyć i ekstrahować suszone. Suszyć należy w temperaturze 150 st. C, suszona temperaturze 60 st. C zawiera o 50 % mniej rutyny. Ścięte ziele należy przenosić jak najszybciej do suszenia i w czasie transportu uważać, aby ściętej masy nie ugniatać.  Dobrze wysuszone ziele powinno zachować naturalną barwę.

Gryka jak śnieg biała – skąd brać surowiec

Gryki szukaj na zaprzyjaźnionym polu, za moją porcję ziela z organicznej uprawy dziękuję Agnieszce z Podlasia (Zielska Kolonia). Roślinka  o charakterystycznym wyglądzie: czerwonawe, soczyste łodygi, liście podobne do liści powoju lub kielisznika, drobne kwiaty.  Łodyga może być prosta lub rozgałęziona. Możesz sobie grykę wysiać. Gryka jest rośliną ciepłolubną, najlepiej rozwija się w temp. około 20 st. C i jest wrażliwa na przymrozki. Ma dość duże wymagania wodne, największe od siewu do zakończenia kwitnienia. Niekorzystnie reaguje na silne wiatry i długotrwałe susze.   Odczyn gleby pH 5,6 – 7,0 5 .

Zastosowanie ekstraktu z gryki:

Stwórz preparaty o nazwie Mania Odmładzania: linia preparatów wewnętrznych i zewnętrznych, drinki flawonoidowe, kremy odmładzające, maści lecznicze na stawy, toniki, protekcja słoneczna.

Sokole Oko – preparat o składzie: ekstrakt z gryki, destylat borowinowy, sok z czarnej borówki stabilizowany kwasem bursztynowym*, wywar z poziewnika szorstkiego 3:1:1:1 oraz 1% kwasu galusowego, zawiera również kwas bursztynowy..

Dawkowanie wewnętrzne ekstraktu z gryki w wątku Rutisol na forum zielarskim.

Inne cenne źródło rutyny to kwiaty forsycji.

W poście wykorzystałam fragmenty pracy dyplomowej fitoterapeuty Wiesława Wojcieszonka „Gryka siewna w zielarstwie, fitoterapii i przemyśle spożywczym” Krosno 2016. Wiesiu – dziękuję!

*słówko o obecności kwasu bursztynowego w soku z czarnej borówki. Jeśli chcemy uzyskać trwały preparat z czarnych owoców (surowców antocyjanowych) to należy przygotować go w następujący sposób: owoce umieszczamy w garnku, dolewamy wodę (niedużo) i dodajemy 1% kwasu organicznego, np. bursztynowego, jabłkowego, cytrynowego, l-askorbinowego. Całość należy zagotować. Część składników ulegnie degradacji pod wpływem temperatury, jednak nasze cenne antocyjany przetrwają i  zwiążą się z kwasem. Staną się stabilne – bez tego manewru po kilku tygodniach sok straciłby wartość terapeutyczną.

 

Ten post ma 5 komentarzy

  1. Grzes

    Witaj Inezz 🙂 Czy Sokole oko można również stosować wewnętrznie ?

  2. syriusz24

    Witam gdzie mozna zdobyć pewne nasiona gryki? i teraz z innej beczki ma moze ktoś sadzonki rdestu japońskiego

  3. Olga Ruta

    Fajny artykuł, ale z tą temperaturą suszenia to chyba jakiś błąd się wkradł? Nie powinno być 50 stopni Celsjusza?

  4. Kaja

    Suszenie w 160 C? ?

Możliwość dodawania komentarzy nie jest dostępna.