Naturalne olejki eteryczne

Naturalne olejki eteryczne – czym są?

Kiedy wąchasz różę albo tymianek, czujesz zapach. Wystarczy nazrywać pachnące rośliny, umieścić je w aparacie do destylacji i przedestylować. Wtedy ten ulotny zapach przyjmie formę płynu – olejku eterycznego. Zamykasz olejek w butelce i gotowe. Ten proces jest piękny w swojej prostocie. Może się nawet wydawać, że to wydobywanie duszy rośliny. Bo zapach, w formie olejku eterycznego zamkniętego w butelce, przetrwa lata, a roślina dawno zwiędnie, zmarnieje, zniknie.

Olejek to naturalna mieszanina związków chemicznych

Wiesz już, że olejek eteryczny to zapach rośliny w formie płynu. Możesz nazywać to „duszą w płynie”, to ładnie. Być może dla lepszego zrozumienia warto wiedzieć, że to mieszaniny molekuł zapachowych wytwarzanych przez roślinę. Te molekuły to na przykład alkohole jak linalol, ketony jak kamfora, estry jak octan benzylu. Brzmi jak chemikalia? To prawda, roślina to cudowna fabryka naturalnych związków chemicznych. Na przykład cukrów, witamin, glikozydów, białek i tych właśnie zapachowych związków, które tworzą naturalny olejek eteryczny.

Jak działają olejki eteryczne

Olejki mają wpływ na nasz organizm oraz otoczenie. Na organizm działają na dwa główne sposoby: fizjologiczny (jak lekarstwa) oraz psychologiczny (jak wrażenia zmysłowe).

Jak już wiesz, olejki to mieszanina molekuł. Na poziomie fizjologicznym mają wpływ na procesy wewnętrzne dziejące się w naszych organizmach, na przykład na trawienie, infekcje. Dzieje się to przez stymulację rozmaitych receptorów, wpływ na neuroprzekaźniki itd. Ta stymulacja może dotyczyć różnych aspektów. Może dotyczyć układu krążenia (wzrost lub obniżenie ciśnienia), układu trawiennego (łagodzą bóle brzucha, kolki), układu nerwowego (olejki mogą działać podobnie jak leki uspokajające, przeciwdepresyjne, na bezsenność itd).

Takie terapeutyczne działanie nie zależy od zmysłu węchu, czyli doświadczają go również osoby, które nie czują zapachu (mają anosmię). Efekt zależy od dawki i składu chemicznego, czyli obecności konkretnych molekuł (od chemicznego składu olejku). Udowodniono to aplikując olejek lawendowy na skórę osoby w maseczce uniemożliwiającej czucie zapachu. Lawenda i tak zadziałała uspokajająco.

Efekt psychologiczny jest z kolei wysoce subiektywny i bardzo związany z odczuwaniem zapachu. Zależy od wspomnień i skojarzeń zapachowych. Postrzegania go jako przyjemny lub nie, a nawet wiary w to, czy zadziała lub nie (efekt placebo). Skutek psychologiczny wywoływany jest przez zapach olejku.

Olejki eteryczne wpływają też na nasze otoczenie. Wiele z nich ma właściwości antyseptyczne i antybakteryjne, działają jako repelenty (na przykład olejki na kleszcze). Zastosowane w odpowiednim stężeniu pozwalają oczyścić otoczenie z patogenów i odpędzić owady.

Podsumowując:

• • olejki eteryczne to substancje pozyskane z roślin w procesie destylacji lub tłoczenia (skórki cytrusów)

• • pachną 🙂

• • mają wpływ na funkcjonowanie organizmu człowieka (na psychikę i funkcjonowanie narządów wewnętrznych)

• • działają jak środki odpędzające owady, antybakteryjne itp.

Do czego roślinie jest potrzebny zapach?

W świecie roślin substancje zapachowe pełnią rozmaite funkcje, m.in. służą do walki z patogenami (chodzi o bakterie, wirusy, grzyby). Mają odstraszać roślinożerców i insekty lub manipulować zachowaniem owadów w sposób korzystny dla rośliny (wabienie zapylaczy). Inna ich funkcja to umożliwianie komunikacji między roślinami. Nie powinno więc dziwić, że olejki wywierają również silny wpływ na zdrowie człowieka, konkretnie przez aktywowanie rozmaitych receptorów, wpływ na gospodarkę neuroprzekaźnikami, hormonami i więcej.

Zastosowanie olejków eterycznych

Skoro olejki mają wpływ na naszą psychikę i fizjologię, to nic dziwnego, że są wykorzystywane w rozmaitych terapiach. Olejki eteryczne znajdują zastosowanie w medycynie, aromaterapii, przemyśle spożywczym, kosmetycznym, jako repelenty. Z tradycji fitoterapii dobrze wiemy, że traktowane były dawniej jak lekarstwa i podawane wewnętrznie. Aktualnie coraz częściej wracamy do tej koncepcji – szczególnie w obliczu antybiotykoodporności niektórych szczepów bakterii i niepożądanych skutków ubocznych niektórych leków działających na psychikę.

To nie to samo, co olejek zapachowy! Czytaj etykiety.

Naturalne olejki eteryczne to substancje aromatyczne pozyskiwane z surowców naturalnych, roślinnych w procesach fizycznych, to znaczy podczas destylacji lub tłoczenia. Charakteryzują się intensywnym zapachem i są lotne z parą wodną. W przypadku olejków ekstrakcja rozpuszczalnikami nie jest dozwolona i to odróżnia olejki od absolutów. Nie unikaj jednak absolutów – to znakomite surowce do aromaterapii, perfum, znajdują często zastosowanie w przemyśle spożywczym. Tak samo, jak olejki, surowcem do wytworzenia absolutów jest roślina.

Tymczasem olejki zapachowe to rozmaite syntetyczne związki albo mieszaniny związków. Często nie wiemy nawet, jaki mają skład i z czego zostały zrobione. Trudno więc mówić o ich walorach terapeutycznych, skoro nie wiadomo, czym są naprawdę. Upewnij się więc, że do aromaterapii i perfum naturalnych wybierasz olejek eteryczny lub absolut, a nie syntetyczny olejek zapachowy.

Już sama nazwa „olejek eteryczny” powinna być gwarantem naturalności. Użycie jej jest regulowane normą ISO.

Naturalne olejki eteryczne? Jak to rozumieć?

Mówienie o naturalnych olejkach eterycznych w roślinie to trochę skrót myślowy. Roślina wytwarza substancje lotne, które dopiero po wydobyciu z niej stają się olejkiem eterycznym. To dlatego zawartość buteleczki często nieco różni się zapachem i składem od tego, jak pachnie roślina. No i co najważniejsze: w naturze te związki nie występują w tak wysokiej koncentracji. Najprecyzyjniej mówić więc o organicznych związkach lotnych w roślinach i o olejkach eterycznych, czyli produktach działalności człowieka. Być może mało romantycznie, ale poprawnie.

Warto sobie to uświadomić, bo wtedy nabieramy więcej pokory i stajemy się ostrożniejsi w pracy z olejkami.

Oczywiście w życiu przydają się często skróty myślowe, stąd nazwy naturalne olejki do aromaterapii albo „naturalne olejki eteryczne” są stosowana bardzo często, dla podkreślenia różnicy z substancjami syntetycznymi.

Zastosowanie olejków eterycznych. 

Naturalne olejki eteryczne mają bardzo szerokie zastosowanie, a do tego długą historię użytkowania.. Od setek lat te cenne substancje znaleźć można było w lekach, pożywieniu i kosmetykach. Tak jest zresztą do dziś.

Niektóre olejki np. olejek miętowy czy rozmarynowy są stosowane do wyrobu leków i wyrobów medycznych. Wiele z nich ma status GRAS, czyli są “ogólnie uznawane za bezpieczne” i stosowane w przemyśle spożywczym. Jeśli kochasz zapach, to z olejków eterycznych możesz robić perfumy naturalne, odświeżacze powietrza i wiele więcej. Wielbiciele zapachu sięgają też po naturalne absoluty z kwiatów i naturalne żywice z drzew, np. absolut jaśminowy czy żywicę benzoe.

Zastosowaniem olejków eterycznych dla poprawy samopoczucia i zdrowia zajmuje się aromaterapia. Można je rozpylać za pomocą dyfuzora lub kominka zapachowego i wdychać, stosować na skórę, a nawet wewnętrznie (pod okiem specjalisty lub w przypadku posiadania zaawansowanej wiedzy).

Zastosowanie olejków eterycznych w aromaterapii

Naturalne olejki do aromaterapii możesz używać na kilka sposobów. Dwa podstawowe to dyfuzja i zastosowanie na skórę – te polecam do aromaterapii domowej. Podanie doustne wymaga ustalenia precyzyjnej dawki i czasu trwania kuracji.

Olejki eteryczne są z natury lotne, dyfuzują samodzielnie od razu po otwarciu buteleczki. Użycie dyfuzora elektrycznego jednak przyspiesza ten proces. Jeśli chcesz, aby pomieszczenie szybko wypełniło się zapachem, zastosuj dyfuzor elektryczny. Przed pójściem spać możesz nanieść 1 kroplę olejku lawendowego na róg poduszki albo na maskotkę, postawioną obok łóżka – olejek będzie powoli, swobodnie dyfuzował i poprawi jakość snu. Do tego typu dyfuzji odpowiedni jest nawet płatek bawełniany – na ten płatek nanieś kroplę olejku i wdychaj zapach. Pięknie wygląda też biżuteria aromatyczna – wykonana z filcu lub z kamyków lawa. Olejek nanosi się na biżuterię i zapach towarzyszy nam w ciągu dnia.

Bardziej intensywna metoda stosowana w aromaterapii to inhalacja parowa. Polega na wlaniu olejku eterycznego do naczynia z gorącą wodą. Wdychamy aromatyczne opary osłaniając oczy i uważając, by nie oparzyć się gorącą wodą. To rozwiązanie jest szczególnie przydatne w trakcie infekcji, ale nie tylko. Zatem jeśli zatęsknisz za leśnym zapachem podczas pracy przy komputerze, postaw na biurku kubek z wrzątkiem, dodaj 3 krople olejku pichtowego i ciesz się zapachem oraz lepszą wydajnością umysłową.

Zastosowanie olejków do aromaterapii na skórę wymaga większej ostrożności. Trzeba je najpierw rozcieńczyć w oleju tłustym, żelu lub kremie. Stężenie olejku w preparacie to zazwyczaj 3%, ale to zależy od olejku, stanu skóry i miejsca na ciele, na które chcesz ten olejek nakładać.

Który olejek do inhalacji?

1. 1. Eukaliptus, tymianek, rozmaryn, lawendę, pichtę i geranium sięgnij – zastosuj te olejki do inhalacji na katar i kaszel, przeziębienia i infekcje dróg oddechowych, a nawet przy zapaleniu ucha, na zatoki i bolące gardło. Lista jest o wiele dłuższa, zobacz sobie listę olejków na zatoki do inhalacji oraz listę olejków na katar. Tam też znajdziesz opis metody stosowania. Zwróć uwagę, że lista olejków na katar dla dzieci różni się od tej ogólnej – chodzi o względy bezpieczeństwa.

1. 1. Przed egzaminem czy w czasie jazdy samochodem, inhaluj olejki na koncentrację. Oto olejki, dzięki którym Twój umysł będzie pracował na wyższych obrotach: olejek rozmarynowy, mięty pieprzowej, grejpfrutowy. Niektóre z nich są jednocześnie na przeziębienie i koncentrację. To czasem super przydatne, np. kiedy w trakcie infekcji kierujesz samochodem.

1. 1. Zastosuj olejki do inhalacji kiedy chcesz usnąć, a w głowie panoszy się tłum pomysłów, czy nawet niepokoje i lęki. Tu przyda się olejek melisowy, lawendowy, majerankowy, neroli. Zobacz listę olejków na sen. Olejki do inhalacji na sen dla dzieci znajdziesz w kategorii olejki na sen dla dzieci.

1. 1. Wdychaj olejki dla poprawy nastroju w dzień, również przy depresji sezonowej. Tu sprawdzą się świetnie olejki cytrusowe, na przykład pomarańczowy i cytrynowy. Takie olejki może wdychać od razu cała rodzina, najlepiej zastosuj je w dyfuzorze ustawionym w salonie.

1. 1. Możesz inhalować olejki eteryczne dla łagodzenia bólu! Podstawowy olejek przeciwbólowy to olejek lawendowy, absolutna podstawa domowej apteczki. Zobacz olejki na ból głowy.

1. 1. Wdychaj olejki na bolesne miesiączki i PMS

1. 1. A także na dolegliwości menopauzalne, uderzenia gorąca i inne: na przykład olejek lawendowy, szałwii muszkatołowej i lekarskiej, geranium.

1. 1. Inhalować olejki warto nawet w czasie porodu. Podstawowy olejek do porodu to szałwia muszkatołowa.

1. 1. Na nudności w samochodzie, w ciąży, po operacji również inhaluj olejki – oleje miętowy (mięta pieprzowa) jest tu najbardziej skuteczny, ale sprawdza się też cytrynowy, mięty zielonej i imbirowy. Olejek miętowy to również dobry zapach do samochodu, bo poprawia koncentrację.

1. 1. Do obniżenia ciśnienia. Na przykład olejek melisowy, różany albo lawendowy.

I to nie jest koniec!

Olejki eteryczne do inhalacji – jak stosować bezpiecznie

Uwaga: kiedy potrzebny ci olejek do inhalacji dla dzieci albo w ciąży, to zwróć uwagę na szczególnie zalecenia bezpieczeństwa. Nie wszystkie olejki dobre dla dorosłych są bezpieczne dla dzieci. Na przykład olejek do inhalacji na katar dla dzieci to olejek majerankowy, geraniowy czy cytrynowy. Nie nadaje się natomiast ani olejek mięty pieprzowej, a olejek eukaliptusowy do inhalacji dla dzieci stosujemy ostrożnie, w niewielkiej ilości i daleko od twarzy. Dlaczego? Ponieważ mogą wywołać duszności związane z nadwrażliwością układu oddechowego. Ta nadwrażliwość mija z wiekiem.

Olejki do aromaterapii – działanie

Jeśli zaczynasz kompletować swoją aromatyczną apteczkę, skoncentruj się na kilku najbardziej przydatnych olejkach eterycznych. Ta pula będzie się nieco różnić zależnie od tego, czy to olejki dla dorosłych czy olejki eteryczne odpowiednie dla dzieci. Najważniejsze, żeby w każdym domu znalazły się:

olejek z lawendy lekarskiej, czyli olejek lawendowy – ten olejek do aromaterapii łagodzi stres, ułatwia zasypianie, działa przeciwinfekcyjnie, pomaga łagodzić świąd i podrażnienia skóry, a więc można go zastosować np. na ranki po ukąszeniu komara. Olejek lawendowy przyspiesza proces gojenia skaleczeń i oparzeń, a użyty od razu po drobnym oparzeniu może całkowicie uśmierzyć ból i zapobiec powstawaniu ranki. Ten olejek jest bezpieczny do aromaterapii dla małych dzieci, stosuje się go nawet w niewielkiej ilości w szpitalach, na oddziałach wcześniaków. Kluczem do bezpiecznego użycia olejku przy tak małych dzieciach jest dobranie niewielkiej ilości olejku, o czym przeczytasz w poście Jak stosować olejki przy niemowlętach.

olejek eukaliptusowy – chodzi o olejek eukaliptusa gałkowego, czyli bogaty w 1,8-cyneol. Ten olejek jest szczególnie przydatny w terapiach dróg oddechowych, na katar, zatoki, kaszel, jest odpowiedni do inhalacji oraz do nacierania skóry. To olejek bezpieczny dla dorosłych i można go stosować w dość dużej ilości, jednak przy dzieciach do lat 4-5 zachowaj szczególną ostrożność i stosuj odpowiednio mniej. Dzieci mają delikatne drogi oddechowe i pod wpływem silnego zapachu olejku eukaliptusowego mogą doznać duszności. Wyjaśniam to w poście Olejek eukaliptusowy dla dzieci – jak stosować.

olejek z mięty pieprzowej – jest odpowiedni powyżej 4 roku życia, przydatny szczególnie na ból mięśni, migreny, na katar i kaszel, a także na napięciowe bóle brzucha, w tym wynikające z IBS oraz na świąd skóry i nudności. Przyda się więc zarówno w trakcie infekcji jak i np. do masażu po wysiłku sportowym.

olejek z drzewa herbacianego, nazywany też olejkiem herbacianym – silnie przeciwwirusowy, przeciwbakteryjny, odpowiedni do stosowania na skórę nawet u dzieci. Przyspiesza gojenie ranek, skaleczeń, bąbli po ugryzieniu komara,  dobry na trądzik, opryszczkę, łupież i grzybicę. Ten olejek można używać w dyfuzorze dla dezynfekcji powietrza w pomieszczeniu. Pamiętaj jednak, żeby stosować go w tej formie w niewielkiej ilości, bowiem użyty w nadmiarze działa szkodliwie na układ nerwowy, konkretnie może wywołać zawroty głowy. Jeśli chcesz zastosować olejek herbaciany w dyfuzorze, użyj max. 3 krople, korzystnie będzie jednocześnie użyć również olejek lawendowy 5 kropli. Możesz też wybrać gotową mieszankę z drzewem herbacianym i lawendą.

olejek pomarańczowy, a może olejek cytrynowy, z bergamotki czy inny cytrusowy – wybierz swój ulubiony zapach cytrusowy i stosuj dla poprawy nastroju. Olejki cytrusowe możesz łączyć z każdym innym olejkiem do aromaterapii i uzyskać nowy zapach. Zapachy cytrusów są wesołe, powszechnie lubiane i pomagają się zrelaksować, a nawet łagodzą ból i lęki. Wspomagają też działanie przeciwinfekcyjne pozostałych olejków do aromaterapii.

olejki o zapachu igliwia jak olejek sosnowy czy jodłowy to świetny wybór na dolegliwości dróg oddechowych, a używane w zdrowiu poprawiają odporność i pomagają się zrelaksować. Sięgnij po te olejki szczególnie jeśli masz daleko do lasu i nie możesz korzystać z terpenów leśnych w naturze.

Olejki eteryczne w kosmetyce i produktach do masażu, czyli nakładane na skórę.

Olejki eteryczne naturalne stosujemy często w kosmetykach i maściach. Po co to robić? Dla przyjemnego zapachu oraz właściwości terapeutycznych. Oto kilka z nich:

1. olejki eteryczne na trądzik (geranium, drzewo herbaciane, lawenda),
2. olejki na porost włosów (olejek rozmarynowy, miętowy, cedrowy),
3. czy dla zapobiegania zmianom skórnym pod wpływem promieni UV (paczula, lawenda)
4. do łagodzenia objawów atopowego zapalenia skóry i łuszczycy (olejek z drzewa sandałowego, z mirry)

W kosmetykach stosuj niewielkie ilości olejków, by uniknąć podrażnień i reakcji uczuleniowych. Zawsze rozcieńczaj olejek przed naniesieniem na skórę. Olejki eteryczne można też dodawać do świec. Jeśli nabierzesz nieco wprawy, dzięki dodatkowi olejków do świec uzyskasz świeczki pachnące również w trakcie palenia.

Naturalne olejki do aromaterapii od Herbiness

Wybierz olejki do aromaterapii HERBINESS. Masz pewność co do jakości, a także dostęp do wskazówek, który olejek zastosować. Aromaterapia to komplementarna metoda terapeutyczna o uwodnionej skuteczności. Bezpieczna, wygodna, przyjemna – dlatego podstawowe olejki do aromaterapii powinny znaleźć się w każdym domu, np. olejki na katar.

Jeśli chcesz stosować aromaterapię u dzieci, wybierz olejki eteryczne odpowiednie dla dzieci, czyli dobrane do wieku dziecka. W innej kategorii znajdziesz olejki dla kobiet w ciąży i do porodu. W aromaterapii stosujemy głównie naturalne olejki eteryczne, czyli pozyskane z materiału roślinnego, a nie syntetyczne olejki zapachowe. Dlaczego? Skuteczność aromaterapii wynika z konkretnego składu biochemicznego olejków. Np. kiedy analizujemy działanie olejku lawendowego, bierzemy pod uwagę jego zapach, a także farmakokinetykę poszczególnych składników tego olejku. Znamy wpływ tych substancji na organizm człowieka i potrafimy przewidzieć działanie. Umiemy dostosować sposób użycia do indywidualnych uwarunkowań i potrzeb. Możemy więc stosować te olejki bezpiecznie i skutecznie.

Olejki eteryczne – który wybrać?

Jeśli już wiesz jakich właściwości oczekujesz od olejku, czas przejść do konkretów i włożyć olejek do koszyka. Czasem masz jednak do wybor kilka olejków o tych samych właściwościach, a nawet kilka olejków z tej samej rośliny, np. z lawendy lekarskiej (np. z certyfikatem bio i bez). Zorientujesz się też,  że olejki z tej samej rośliny mogą różnie pachnieć. Np. olejek z lawendy lekarskiej z Bułgarii pachnie inaczej niż ten z Mołdawii. Dlaczego? Czy to kwestia jakości? Bardzo duże znaczenie mają czynniki środowiskowe, czyli np.pogoda, dostęp składników pokarmowych, wysokość n.p.m., czas nasłonecznienia. Im trudniejsze warunki, tym roślina będzie bardziej aromatyczna. Dlatego zwróć uwagę, z jakiego kraju pochodzi olejek eteryczny. Czasami rośliny tego samego gatunku wytwarzają diametralnie różne zestawy związków zapachowych i to bez względu na siedlisko. Mogą nawet rosnąć blisko siebie. Żeby ułatwić identyfikację olejków eterycznych w takiej sytuacji wprowadzone jest dodatkowe określenie chemotypu olejku np. chemotypy olejku rozmarynowego. Szczegółowe informacje znajdziesz zawsze w opisach poszczególnych olejków w sklepie.

Zawsze trzeba zwrócić uwagę na to z jakiej części rośliny jest olejek wydestylowany. Często ma to kluczowe znaczenie. Na przykład w olejku cynamonowym głównym składnikiem jest bardzo mocno bakteriobójczy aldehyd cynamonowy, a w olejku z liści cynamonowca głównym składnikiem jest eugenol, czyli mają kompletnie inny skład i nie można ich stosować zamiennie. Dlatego zwracaj uwagę na informację, z jakiej części rośliny pochodzi olejek eteryczny.

Ważne jest też technologia wytwarzania olejku. Dla cytrusów wybór metody: tłoczenie czy destylacja? Parametry destylacji, czyli czas trwania, temperatura, typ aparatury: obecnie najczęściej ze stali nierdzewnej lub miedzi. Zwracaj uwagę na technologię wytwarzania olejku, szczególnie, czy tłoczony czy destylowany/rektyfikowany/deterpenizowany dla olejków cytrusowych.

Na jakość olejku ma też wpływ czas, ponieważ olejki w miarę upływu czasu zmieniają się – mogą się utleniać, polimeryzować (wtedy gęstnieją), możliwe są reakcje pomiędzy molekułami olejku, zmieniają czasem kolor i konsystencję. Czynniki przyspieszające starzenie to: ekspozycja na powietrze atmosferyczne,  promienie słoneczne, kontakt z wodą i podwyższoną temperaturą. Utlenione olejki stwarzają większe ryzyko wystąpienia niepożądanych reakcji skórnych np. utleniony olejek z drzewa herbacianego czy olejki cytrusowe, które stopniowo tracą swój charakterystyczny, cytrusowy zapach. Można zapobiegać utracie jakości, przechowując odpowiednio swoje olejki, czyli drzewo herbaciane, cytrusy, olejki z drzew iglastych i kadzidłowca przechowujemy w lodówce. Warto też wiedzieć że niektóre olejki lubią upływ czasu i im starsze, tym lepiej pachną, wykazują też korzystniejsze działanie terapeutyczne. Do takich należy np. paczula. Dlatego kontroluj wiek swoich olejków, najlepiej licz go od dnia pierwszego otwarcia buteleczki. Cytrusy pomimo trzymania w lodówce zestarzeją się w ciągu kilku miesięcy, drzewo herbaciane w ciągu roku.

Wybierz te olejki, które są Ci potrzebne. Nie gromadź zapasów, bo olejki eteryczne naturalne mają dosyć krótki termin przydatności, szczególnie dotyczy to olejków cytrusowych, z drzew iglastych i z drzewa herbacianego. Zanim zaczniesz stosować olejki zapoznaj się z zasadami bezpieczeństwa. oraz jako składniki kompozycji zapachowych, perfum i kosmetyków do pielęgnacji skóry i włosów.