Olejek różany. Enfleurage na ciepło

Jeśli masz w ogrodzie krzewy róży, to przypuszczam, że interesuje Cię, czy można samodzielnie pozyskać olejek różany. W tym wpisie opowiem Ci, jak wydobyć zapach róży metodą enfleurage na ciepło.

Olejki eteryczne, zgodnie z definicją, to substancje wytwarzane w procesie destylacji lub tłoczenia. Olejek różany można pozyskać, destylując róże. To proces skuteczny na dużą skalę, natomiast w domowej destylarni udało mi się uzyskać tą metodą jedynie piękny hydrolat. To, co uzyskamy w procesie enfleurage, czyli tłuszcz zawierający aromatyczne związki lotne z rośliny, nazywamy pomadą. Pomady można używać np. do tworzenia kosmetyków albo poddać ją ekstrakcji alkoholem (tak jak robi się to w przypadku konkretów) i uzyskać finalny produkt – absolut.

Olejek różany Herbiness

Jak zachować zapach kwiatów

Na dużą skalę absolut różany powstaje w procesie ekstrakcji kwiatów róży heksanem lub innym rozpuszczalnikiem organicznym, co daje w pierwszym etapie tzw. konkret. Taki konkret może być użyty w naturalnych perfumach i kosmetykach. W Herbisklepie znajdziesz aktualnie konkret jaśminowy. W drugim etapie używa się alkoholu do usunięcia z konkretu wosków i pigmentów roślinnych i uzyskania absolutu. Alkohol zostaje odparowany, więc nie obawiaj się, że znajdziesz go w gotowych absolutach. Woski roślinne nie mają jeszcze szerokiego zastosowania w perfumerii i kosmetyce, ale stają się coraz popularniejsze. W sklepie znajdziesz także wosk jaśminowy. Aktualnie eksperymentuję z użyciem go w świecach z wosku sojowego.

Absolut różany oddaje zapach kwiatów wierniej niż olejek eteryczny. W odróżnieniu od bezbarwnego olejku z destylacji, ma czerwony kolor, a kosmetyki barwi na kolor marchewki – tak jak tłusty olej różany. Za kolor odpowiadają karotenoidy, silne antyutleniacze.

Olejek różany i absolut różany pachną inaczej. Jest to związane z hydrofilową naturą alkoholu fenyloetylowego, czyli molekuły stanowiącej ponad 60% różanego zapachu. Takie zagadnienia omawiam dokładnie w kursie: Olejki eteryczne – jak używać bezpiecznie, więc jeśli chcesz temat zgłębić, zapraszam Cię na moją platformę kursową.

W ubiegłym roku poddawałam moją różę ekstrakcji eterem dietylowym, ale to nie jest jedyna opcja. Tę metodę opisałam w poście o absolucie mchu dębowego. W tym sezonie mam ciągotki do prac bardziej spokojnych i, ku własnemu zdziwieniu, stałam się nawet przykładną ogrodniczką. Wolę też miej zuchwałe metody pracy. Zamiast eteru używam oleju kokosowego.

Przybyło mi też cierpliwości. Wczesną wiosną zebrałam 200 narcyzów i zrobiłam enfleurage na zimno – a to wygląda na czynność wymagającą specjalnych mocy. Z różą chciałam postąpić podobnie, jednak nagły wzrost temperatur uniemożliwił mi to zadanie. Enfleurage na zimno robi się w chłodzie, a w tym upale chłodnych miejsc w moim domu zabrakło. Tłuszcz kokosowy ma płynną konsystencję w takich temperaturach i nie nadaje się do enfleurage na zimno. Jest za to idealny do enfleurage na ciepło.

Enfleurage na ciepło i na zimno – różnice

Enfleurage na ciepło:

  • tłuszcz o stałej konsystencji ogrzej, aż uzyska płynną formę
  • w tłuszczu umieść kwiaty tak, by były całkowicie zanurzone
  • kiedy zauważysz, że zwiędły, wymień je na nowe (to wymaga odsączania tłuszczu) – ja robię to po 12 godzinach
  • czynność powtarzaj kilka razy
  • za każdym razem porcja kwiatów odda zapach olejowi, czyniąc go coraz bardziej aromatycznym

Enfleurage na zimno:

  • tłuszcz o stałej konsystencji nanieś na szklane płyty
  • na płytach układaj kwiaty
  • kiedy zwiędną, wymień je na nowe
  • czynność powtarzaj kilka razy, aż tłuszcz uzyska satysfakcjonujący Cię zapach
  • procedurę opisałam w poście Jak zrobić perfumy. Enfleurage na zimno
Olejek różany z ciepłego enfleurage
Fotorelacja z enfleurage na ciepło nie jest tak atrakcyjna, jak z metody na zimno. Łatwiej jednak uchwycić zapach tą metodą.

Olejek różany z enfleurage

Pracuję z różami damasceńskimi i stulistnymi i można śmiało powiedzieć, że mój olej pachnie różą już po kilku godzinach nawaniania. W zasadzie mogę go już przecedzić, schłodzić i używać jak pomadę z olejkiem różanym. Nie spieszy mi się jednak, więc będę do tego samego oleju wkładać świeże kwiaty przez kilka kolejnych dni, by zintensyfikować zapach.

Olejek różany z enfleurage
Tu olej kokosowy po pierwszym dniu enfleurage. Zobacz, jest żółty. To ze względu na obecność barwników, m. in. karotenoidów z płatków róży. Te cenne składniki nie są obecne w olejku różanym, ponieważ są zbyt ciężkie, by unieść się z parą wodną w procesie destylacji. Karotenoidy są obecne w absolucie różanym i to super wiadomość – dzięki temu absolut ma większy potencjał terapeutyczny dla skóry.

Po wyjęciu ostatniej porcji kwiatów przefiltruję olej, zaleję spirytusem i wymieszam. Odstawię na 2-4 dni, jak w metodzie na zimno. Na koniec całość mocno schłodzę, by olej kokosowy stwardniał i oddzielił się od spirytusu. Spirytus przecedzę i to są gotowe perfumy alkoholowe – wystarczy przelać do buteleczki z atomizerem. Można jednak pozbyć się spirytusu (odparować, ale do tego potrzebna jest wyparka próżniowa). Finalnie zostanie kilka kropli cennego absolutu, zwanego przez niektórych absolute oil – olejek absolutny. Na kursach aromaterapii i w opisach produktów w moim sklepie z olejkami eterycznymi pilnuję bezwzględnie, by nikt nie mylił absolutu z olejkiem. W przypadku olejku różanego (ale nie absolutu) możesz się także spotkać z określeniem attar, które używane jest np. w języku angielskim, ale pochodzi prawdopodobnie z perskiego. Więcej informacji o różanym attarze przeczytasz we wpisie na 1000roslin.pl: Róża – attar, Otto, olejek i absolut.

Jeśli nie masz róż w ogrodzie – nic straconego. Cennym surowcem są także dziko rosnące róże jak róża pomarszczona, Rosa rugosa, z której może przygotować np. macerat olejowy. Więcej na ten temat przeczytasz we wpisie na 1000roslin.pl: Róża pomarszczona – zastosowania i właściwości. A dla spragnionych naukowej wiedzy polecam artykuł: Wpływ róż na zdrowie – farmakologiczne i biochemiczne działanie ekstraktów z płatków Rosa rugosa i Rosa damascena.

Jeśli nie masz cierpliwości do tych prac, mam w sklepie coś gotowego:

Ten post ma 7 komentarzy

  1. Monika Teśluk

    A czy można poprosić o jakieś proporcje? Zakładam że kilkakrotnie pozalewam róże pół litrem oleju kokosowego. Ile użyć potem spirytusu i jakiego procentu?

    1. admin

      Spirytus zdecydowanie 95%, nie mniej. Natomiast proporcja spirytusu do finalnej pomady co najmniej 1:1. Taką mieszankę należy raz dziennie przemieszać, by dobrze przebiegła ekstrakcja i alkohol dotarł do każdej aromatycznej molekuły.

Możliwość dodawania komentarzy nie jest dostępna.