Mandarynka – skórka mandarynki w Tradycyjnej Medycynie Chinskiej

Skórka mandarynki (z dojrzałych owoców) ma długą historię zastosowania jako środek terapeutyczny w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej (TCM). Znana jest tam pod nazwą Chen Pi (łac. Pericarpium Citri Reticulatae). Skórka poddawana jest suszeniu na słońcu i sezonowaniu. Dobrej jakości Chen Pi występuje w dużych kawałkach, a skórka jest cienka i giętka. W smaku jest najpierw słodka, a potem gorzko-ostra.

Chen Pi – zastosowanie w TCM

Skórka mandarynki jest tradycyjnie stosowana na pobudzenie pracy żołądka i śledziony. Chen Pi używa się przy nadmiarze śluzu w organizmie (nadmiar objawia się m.in. kaszlem z flegmą, obrzękami czy cellulitem).

Zastosowanie: mokry kaszel, przy nudnościach i wymiotach, uczuciu pełności i rozpierania w żołądku oraz biegunce. Chen Pi można stosować samo lub w połączeniu z innymi środkami stosowanymi w TCM. W przypadku wymiotów czy kaszlu poleca się połączenie z imbirem. Nie należy stosować w przypadku suchego kaszlu. Chen Pi zawiera dużo karotenoidów, więc stosując je, należy mieć na uwadze ogólną ilość karotenoidów w diecie i suplementacji. Chen Pi rzypisuje się właściwości rozgrzewające i stosuje także jako przyprawę w kuchni chińskiej.

Suszona skórka mandarynki jest więc remedium na wiele skomplikowanych zaburzeń metabolicznych i zdecydowanie warto sobie taką skórkę ususzyć.

Chińska farmakopea i badania naukowe nad skórką mandarynki – Chen Pi

Chen Pi jako lek figuruje w chińskiej farmakopei. Stanowi też składnik wielu leków wydawanych w Chinach na receptę. W badaniach naukowych wyróżniono ok. 140 związków chemicznych zawartych w suszonej skórce mandarynki. Wśród nich głównymi składnikami aktywnymi są lotne substancje aromatyczne oraz flawonoidy.

Wykazano też korzystny wpływ Chen Pi na układ krążenia, trawienny i oddechowy. Ponadto badania wskazują na działanie antynowotworowe, antyoksydacyjne i przeciwzapalne.

Chińska farmakopea

Słowo farmakopea pochodzi z greki i znaczy “tworzenie leków”. Współcześnie oznacza urzędowy spis leków dopuszczonych do obrotu na określonym terytorium. Za pierwszy tekst tego typu uważa się tzw. Papirus Edwina Smitha, staroegipski traktat medyczny, sprzed prawie 4 tys. lat, który w II poł. XIX w. wszedł w posiadanie egiptologa E. Smitha. Traktat dotyczy medycyny wojennej.

Inne dzieła, które można zaliczyć do pierwszych farmakopei, czy raczej ich prekursorów, to starożytne “Historia Naturalna” Pliniusza Starszego i “De Materia Medica” Dioskurydesa oraz średniowieczny “Kanon Medycyny” Awicenny.

W chińskim kręgu kulturowym za pierwszą farmakopeę uważa się Shennong Bencaojing spisaną w III w. n.e., w której można znaleźć opisy m.in. imibiru, pomarańczy, konopi czy cynamonu. W Chinach i innych krajach powstawały też farmakopee miejskie. Aktualnie obowiązująca w ChRL farmakopea pochodzi z 2015 r. Składa się z IV tomów, z czego pierwszy poświęcony jest tradycyjnym lekom.

Więcej o farmakopeach zwłaszcza w odniesieniu do olejków eterycznych we wpisie: Czym jest farmakopealny olejek eteryczny? Czyli olejki eteryczne wg Farmakopei XIII.

Suszona skórka mandarynki a olejek eteryczny

Czy można zastąpić w terapii Chen Pi olejkiem mandarynkowym lub innym naturalnym olejkiem eterycznym? Tylko do pewnego stopnia: olejki eteryczne zawierają znacznie mniej substancji aktywnych niż suszona roślina.

Olejki cytrusowe (np. bergamotka, mandarynka, cytryna, pomarańcza) możesz stosować przy problemach trawiennych, przy zastojach żółci. Pobudzają także przepływ limfy i działają przeciwzapalnie, a sprawdzi się nawet masaż brzucha rozcieńczonym olejkiem. Na nudności niezastąpiony jest natomiast olejek z mięty pieprzowej.

Zdjęcia i ilustracje spoza kolekcji własnej – źródła i informacje o licencji:

Mandarynka – kolorowa grafika, Chen Pi – suszona skórka, chińska farmakopea wyd. I z 1930 r.,