Olejki eteryczne do świec – 3 receptury i kilka wskazówek

świeca sojowa z olejkiem eterycznym

Sklep z olejkami mam już od kilku lat i regularnie dostaję pytania o olejki eteryczne do świec. Do tej pory odsyłałam zainteresowanych do mojego woskowego credo, czyli: „chcesz dobrą świecę z naturalnymi olejkami – wyjmij knot”. Taka świeca bez knota to wosk zapachowy do topienia w kominku do aromaterapii lub tabliczka woskowa. Skąd takie nastawienie? Po prostu moje świeczki z naturalnymi olejkami eterycznymi pachniały zadowalająco tylko do czasu podpalenia płomienia. W trakcie spalania wszystko się psuło, nie pachniały, jak chciałam lub emitowały bardzo słaby zapach. Generalnie nie dorównywały zapachem świecom aromatyzowanym olejkami zapachowymi do świec (syntetycznymi lub mieszanymi). Ale teraz zmieniłam zdanie.


Jakie olejki eteryczne do świec – cold throw

W branży wytwórców świec zapachowych rozróżniamy dwa tryby emitowania zapachu. To cold throw, czyli zapach zimnej świecy. Tu nie ma niespodzianek i zimna świeca z olejkami eterycznymi pachnie tak, jak użyte olejki lub ich mieszanka. Wszystkie olejki eteryczne nadają się do aromatyzowania świec sojowych, rzepakowych i z wosku pszczelego. Wszystkie łatwo mieszają się z woskiem. Z technicznego punktu widzenia wszystkie olejki z mojego sklepu mogą być użyte w świecy, a przy wyborze wystarczy kierować się nutami zapachowymi. Na przykład do świec leśnych przydadzą się olejki z grupy leśnych, a do drzewnych nuty olejki drzewne itp. To, jak połączysz olejki, to już kwestia artystyczna, nauka komponowania zapachu świec ma w sobie wiele elementów nauki perfumerii. Jeśli interesuje cię ten aspekt, zobacz kurs Sztuka Aromaterapii, gdzie nauczysz się samodzielnie tworzyć mieszanki olejków eterycznych.

Uwaga – jeśli pracujesz z parafiną, syntetycznymi aromatami, stosujesz kompozycje zapachowe o nieznanym składzie – to sprawdź najpierw, czy ten konkretny składnik jest odpowiedni dla świec.

Jakie olejki eteryczne do świec: hot throw

Stworzenie ładnie pachnącej na zimno świecy niesie ze sobą dokładnie te same wyzwania, co praca z woskami i tabliczkami zapachowymi. Jeśli znasz świece aromatyzowane syntetycznymi zapachami (olejkami zapachowymi) to chyba wiesz, że od świecy możemy wymagać czegoś więcej niż ładnego zapachu na zimno. Chodzi o efekt emisji przyjemnego zapachu w trakcie palenia. To właśnie hot throw – czyli zdolność emitowania zapachu przy płonącym knocie. Ogień płonie, wosk topi się stopniowo, a pomieszczenie wypełnia zapach olejków eterycznych. Proste? Niestety nie.

Olejki eteryczne do świec – ta świeca pachnie podczas palenia

Choć wizja świecy z olejkami eterycznymi emitująca zapach przy płonącym knocie towarzyszyła mi długo, to efekty testów nie były satysfakcjonujące. Pewien przełom nastąpił dzięki poszerzeniu mojej wiedzy o naturze wosków oraz pod wpływem lektury artykułu Preparation and Characterization of Naturally Scented Candles Using the Lemongrass (Cymbopogon citratus) Essential Oil. Autorzy postanowili stworzyć długo palącą się świecę z ekonomicznych składników o przyjemnym zapachu sprzyjającym relaksowi. Receptura zawiera: 60% wosku pszczelego, 30% wosku sojowego, 8% olejku eterycznego trawy cytrynowej, 1% kwasku cytrynowego i 1% etanolu. Motywy eksperymentu były proste. Aromatyczne świece to nie tylko źródło przyjemnego, naturalnego światła, ale także sposób na relaks w przyjemnie pachnącym otoczeniu. Takie świece można wykonać z surowców pochodzenia naturalnego jak wosk sojowy, pszczeli i olejki eteryczne.

Świeca sojowa DIY

Zrobienie własnej świecy sojowej jest niesamowicie łatwe, kiedy masz przed sobą przepis prosto z publikacji naukowej. Możesz pominąć fazę eksperymentu i zrobić tak, jak autorzy artykułu. Po prostu mieszasz wosk z olejkiem trawy cytrynowej (pominęłam kwasek cytrynowy i etanol) i gotowe. A jaki efekt? Emisja na zimno – klasyczny zapach trawy cytrynowej. Emisja na ciepło (w trakcie palenia) – szałowy, intensywny zapach cytrusów. Jak olejek cytrynowy z nutami trawy cytrynowej. Czyli olejek trawy cytrynowej nie tylko dobrze sprawuje się w świecy płonącej, lecz także zmienia zapach na bardziej przyjemny i cytrusowy. Ciężkie nuty seskwiterpenów stają się mniej wyczuwalne, choć niewątpliwie mają swój udział w tej idealnej emisji zapachu.

Jakie olejki eteryczne do świec? Skutecznie emitują zapach świece z olejkami (wybrane):

Przepis nr 1 – jak zrobić świeczkę zapachową Pomarańcza z Goździkiem

  • rozpuść w kąpieli wodnej 93 g wosku sojowego
  • ogrzej go do temperatury ok. 85 °C
  • zmieszaj 3 g olejku goździkowego i 3 g olejku foldowanej pomarańczy (x 10)
  • wlej mieszankę olejków do gorącego wosku i mieszaj przez minutę
  • odstaw do ostudzenia do około 65 °C
  • rozlej do naczyń z knotem
  • odstaw na pewien czas (zalecam min. 2 dni)

Jak łączyć olejki eteryczne do świec?

Kiedy już rozumiesz, że niektóre olejki do świec sprawują się lepiej od innych, czas rozpocząć pracę nad łączeniem ich w mieszanki. Prawdziwy sukces to stworzenie świecy z samodzielnie stworzoną mieszanką olejków. Jak łączyć olejki do świec? Tu już można zdać się na swój nos. Jeśli z góry wiesz, że dwa wybrane olejki zachowują się w świecy dobrze, to możesz zacząć je ze sobą łączyć. Olejek trawy cytrynowej i lawandynowy pachną dobrze w świecy w różnych proporcjach, na przykład jeśli połączysz je w proporcji 1:1. Proporcja 1:1 oznacza, że na każdy 1 g trawy cytrynowej dodajesz 1 g lawandyny grosso. Proporcje te możesz dowolnie zmienić. Bardzo ładnie pachnie też świeca, w której łączę olejek trawy cytrynowej z olejkiem lawandynowym plus odrobiną absolutu lawendowego, czyli razem 3 składniki zapachowe.

Ile ml olejku eterycznego do świecy?

Do świecy dodaję 6-7% olejków eterycznych na 93-94% wosku. Ta proporcja zależy ściśle od rodzaju wosku. To znaczy, zajrzyj najpierw do specyfikacji wosku i sprawdź, jaka zawartość składników dodatkowych (zapachu) jest zalecana. Jeśli zaleca 7%, to użyj 7 g olejków na 93 g wosku. Warto też sprawdzić, czy przypadkiem 6 g lub 5 g nie daje przypadkiem lepszego efektu. To jedna z tych sytuacji, kiedy więcej wcale nie oznacza lepiej.



Przepis nr 2: z Twoją mieszanką olejków

  • rozpuść w kąpieli wodnej 93 g wosku sojowego
  • ogrzej go do temperatury ok. 85 °C
  • dodaj olejek lub mieszankę olejków, wymieszaj całość przez minutę (6-7 g)
  • odstaw do ostudzenia do około 65 °C
  • rozlej do naczyń z knotem
  • odstaw na pewien czas (zalecam min. 2 dni)

Krok kolejny – inne naturalne kompozycje zapachowe do świec (skuteczne)

Jeśli chcesz stać się ekspertem w tej dziedzinie, to droga jest prosta – seria testów. Testujesz wszytko, co przychodzi Ci do głowy. Jak zachowają się w świeczce olejki cytrusowe? Jak olejek lawendowy? Jak olejek cedrowy? Jak zrobić świece o zapachu wanilii? Czy waniliowe nuty pachną lepiej z paczulą czy pomarańczą? Ile procent olejku przyjąć może taka naturalna świeca? Jaka grubość knota? Który konkretnie wosk? Jakie naczynie?

Z mojej serii doświadczeń wynika, że olejek anyżowy spisuje się doskonale i nie barwi wosku (to ta biała świeca na zdjęciu poniżej). Olejek pomarańczowyx10 pachnie intensywnie pomarańczą, szczególnie w parze z olejkiem goździkowym z liści (pomarańcza barwi na żółto). Ta sama pomarańcza wypada też super z cynamonem kasją, jednak w moje świecy z tą mieszanką coś nie zagrało i świeca wypala się za szybko (może wymaga dłuższego leżakowania? a może jest to związane z użyciem innego wosku?).

Bardzo pozytywnie wypadł też test świecy z cytronelą. Mocna projekcja, zapach o wiele ładniejszy niż taka cytronela prosto z butelki. Cytronela to ideał do świec, bo pachnie cytrusowo, pachnie w trakcie spalania, to dobry olejek na komary i tania.

świece z olejkami eterycznymi - ilustracja do postu Jakie olejki eteryczne do świec
Projektując świecę, dobierz knot odpowiedni do średnicy naczynia. Jeśli knot jest za cienki, świeca nie będzie się wypalać równomiernie, a to negatywnie wpłynie na emisję zapachu. Za gruby knot to spalanie za szybkie – Twój zapach spłonie, zamiast rozejść się po pomieszczeniu.

Rozczarowały mnie natomiast olejek paczulowy i ekstrakt kawy. Problematyczne są też dla mnie zapach leśne i miętowe. Cabreuva i gałka muszkatołowa również wypadły słabo. Ale być może to nie ich wina, może problem tkwi gdzie indziej – planuję więc powtórkę. Naprawdę chcę rozszyfrować olejki eteryczne do świec i być może utworzyć linię specjalistycznych mieszanek zapachowych.

Przepis nr 3: z lawandyną i trawą cytrynową

  • rozpuść w kąpieli wodnej 93 g wosku sojowego
  • ogrzej go do temperatury ok. 85 °C
  • dodaj olejek lub mieszankę olejków lawandyny z trawą cytrynową, wymieszaj całość przez minutę (6-7 g)
  • odstaw do ostudzenia do około 65 °C
  • rozlej do naczyń z knotem
  • odstaw na pewien czas (zalecam min. 2 dni)

Tworząc te świece, pracowałam z woskiem Golden Wax 464. Temperatura mieszania to 85 °C dla tego produktu.

Tajniki produkcji świec sojowych

Z jednej strony lista pytań dotyczących zapachu w świecach wydaje się nie mieć końca, z drugiej strony wszystko jasne. To dokładnie tak samo, jak w przypadku perfum naturalnych. W perfumiarstwie masz jasne wytyczne: stwórz kompozycję zapachową, zmieszaj ze spirytusem, przefiltruj i wlej do butelki. Proste, a trudne. Bo co to niby znaczy „stwórz kompozycję”? Brzmi jak magia. Dokładnie ta sama sytuacja dotyczy świec. Technika topienia wosku, wlewania do naczynek, mocowania knota itp. opisana jest nawet na stronach sprzedawców wosku. Nic nie stoi na przeszkodzie, by robić technicznie poprawne świece, opierając się na darmowych materiałach dostępnych w sieci. Ale to za mało. Liczy się indywidualne podejście i ta tajemnicza kompozycja zapachowa, która wyróżni Cię spośród setek producentów. Te elementy najsilniej wpływają na ciało i umysł. I tu czeka Cię najwięcej pracy.

Poznaj parametry wosku do świecy

Aktualnie do wyboru jest wiele różnych wosków, na przykład pszczeli, sojowy czy rzepakowy. W specyfikacji towaru producent informuje o parametrach wosku. Dla nas najważniejsze są:

  • ile procent olejku można dodać do wosku (są to przeważnie wartości 6-10%)
  • w jakiej temperaturze należy dodać olejek do wosku (przeważnie wyższa od temp. rozlewania)
  • w jakiej temperaturze rozlać wosk do pojemników

Trzeba też dobrać wielkość pojemnika do typu wosku i rozmiaru knota. Od tego zależy, czy świeczka wypali się prawidłowo.

To nie pachnie dobrze – problemy z hot throw

Czasem nawet jeśli użyjesz idealny wosk i dobierzesz najlepsze olejki eteryczne do świec, doświadczasz problemu ze słabym zapachem w trakcie palenia. To może być wina samej świecy. Na przykład olejku jest za dużo, za mało, został dodany w złym momencie. Może to wina knota – źle dobrany do rozmiaru świecy nie pozwala na całkowite topienie wosku i daje efekt tunelowania. To niestety niszczy również efekt zapachowy.

Czy aromatyczne świece to aromaterapia?

Choć w świecy łączysz naturalne składniki, to dla wielu aromaterapeutów nie może być tu mowy o działaniu aromaterapeutycznym. Argument brzmi tak: w aromaterapii stosujemy naturalne produkty, na przykład olejki eteryczne o niezmienionej postaci. Kontakt z płomieniem zmienia postać olejku, więc jeśli użyjesz olejki eteryczne do świec nie ma mowy o aromaterapii. Przecież w procesie destylacji olejki są podgrzewane, czyli mają kontakt z podwyższoną temperaturą, ale nie mają kontaktu z płomieniem.

To jest jeden z poglądów, prezentuje go PTA. Tymczasem na kursach w Tisserand Institute świece z olejkami eterycznymi zaliczane są do grupy dyfuzorów. Moim zdaniem rozbieżność poglądów wynika z tego, że możemy spotkać różne świece. Mamy takie, w których olejki rzeczywiście spalają się i nawet nie pachną, oraz takie, w których olejki uciekają z gorącego wosku, unikając kontaktu z płomieniem, emitują zapach w trakcie spalania. Naszym celem jest tworzenie tych drugich.



Dokumentacja – MSDS (świeca to mieszanina chemiczna)

Świeca to mieszanina chemiczna (na nośniku) i musi posiadać kartę MSDS. W karcie ujęte muszą być: wosk, knot oraz wszelkie dodatki, w tym oczywiście olejki eteryczne. Jeśli więc chcesz zrobić świecę z olejkiem pomarańczowym i wprowadzić ją do obrotu, musisz mieć kartę MSDS dla olejku pomarańczowego. Szczerze mówiąc, to właśnie ta informacja była dla mnie impulsem do rozpoczęcia akcji publikowania kart MSDS, a także listy alergenów i certyfikatu IFRA na stronach produktów w sklepie. Plan jest prosty: pełna dokumentacja, dostępna od ręki, dla olejków eterycznych dostępnych w sklepie Herbiness.

Informacje w karcie MSDS i certyfikacie IFRA

Kluczowy dokument w naszym przypadku to karta MSDS. Umożliwia jednoznaczną identyfikację produktu, zagrożeń toksykologicznych i środowiskowych. Warto też zajrzeć do certyfikatu IFRA – tam przewidziano kategorię dla świec i choć przeważnie nie ma żadnych ograniczeń dla użycia olejków eterycznych w tej formie, to czasem zdarzają się wyjątki. Uwaga – świece do masażu to już całkiem inna kategoria produktów. To kosmetyk, obowiązują dla niej inne limity.



Punkt zapłonu – co to znaczy

Jedną z informacji w karcie MSDS jest ta o punkcie zapłonu danego olejku. Na przykład olejek eukaliptusowy ma bardzo niski punkt zapłonu, czyli jego opary mogą wywołać pożar w stosunkowo niskiej temperaturze.

Olejki o niskim punkcie zapłonu to przeważnie nuty głowy (tak jak w perfumach). Mają dobrą lotność, ale nie są trwałe.

Czy w świecach można stosować olejki o niskim punkcie zapłonu?

Przeanalizujmy to zagadnienie na podstawie olejku trawy cytrynowej, który jest moim ideałem do świec. Prawdopodobnie myślisz o nim jako o jednorodnej substancji, ale tak naprawdę to mieszanka substancji wytwarzanych przez roślinę. Ten olejek to mieszanina substancji z grupy seskwiterpenów (mają wysoki punkt zapłonu i trwały, ale niezbyt ładny zapach) i innych jak np. cytral, który ma średni punkt zapłonu. Poza tym jest pewna pula składników o niskim punkcie zapłonu, jak np. typowy dla cytrusów limonen. Widzisz więc, że to mieszanina elementów o różnym punkcie zapłonu – te o niskim punkcie zapłonu są równoważone przez te o wysokim. Czyli klucz tkwi w odpowiednim zmieszaniu nut ze sobą.

Nie chcę spowodować pożaru

Wszystkie olejki eteryczne są łatwopalne. Pożar możesz wywołać, używając olejków o dowolnym punkcie zapłonu, jeśli zapomnisz o ostrożności. Największe niebezpieczeństwo dotyczy sytuacji, kiedy dodasz do wosku za dużo olejków i nie zdołają się połączyć z woskiem. Dlatego koniecznie przestrzegaj zaleceń producenta wosku w zakresie ilości procentowej dodatków oraz temperatury ich dodawania. Nie zostawiaj też płonącej świecy bez nadzoru.