ŻYWICA BENZOESOWA

 

Nazwa botaniczna: Styrax benzoes lub Styrax tonkinensis
Metoda destylacji: nie wykonuje się destylacji żywicy benzoesowej, a dostępne preparaty to nie są olejki eteryczne. Można jednak uzyskać różnego rodzaju ekstrakty, na przykład rozpuszczając żywicę w etanolu. W ten sposób powstaje tinktura benzoesowa. Dostępny jest również absolut benzoesowy.

Odmiany: żywica benzoesowa dostępna jest w dwóch odmianach. Pierwsza z nich to pochodząca z Sumatry Styrax benzoes, a druga to Styrax tonkinensis z Laosu. Skład jest bardzo podobny, a główna różnica to obecność kwasu cynamonowego w żywicy pozyskanej na Sumatrze.

Żywica benzoesowa – charakterystyka

Kremowe grudki żywicy ciemnieją w trakcie przechowywania, aż do pojawienia się do odcieni miodowych. Ciemne elementy w grudkach mogą być także oznaką zanieczyszczeń. Żywica jest krucha i jeśli występuje w dużych kawałkach, można przypuszczać, że zawiera domieszkę żywicy damara. Jest ona dodawana dla scalenia, co jest praktykowane na Sumatrze. Żywica nie występuje w czarnym kolorze, więc nie myl jej z Liquidambar orientalis, zwyczajowo zwanym styraksem. Po rozpuszczeniu w etanolu i odparowaniu części rozpuszczalnika, żywica ma postać miodowego, lepkiego i gęstego płynu. Zapach jest waniliowy z nutami żywicznymi.

Nuta: bazy; w perfumerii jest to utrwalacz, inaczej fiksator, który sprawia, że perfumy dłużej utrzymują się na skórze.

Temperatura zapłonu:

Główne składniki:

Sumatra: benzoesan benzylu 50,7%, alkohol benzylowy 43,4%, cynamonian cynamylu (Z)-Cinnamyl (E)-cinnamate 1, 5%, kwas cynamonowy 1,4% , cynamonian etylu 1%, kwas benzoesowy

Laos: benzoesan benzylu 39,3%, alkohol benzylowy 38,8%, kwas benzoesowy 18,4%, cynamonian etylu 0,8%

Żywica benzoesowa – bezpieczeństwo i sposoby użytkowania

Żywice często wywołują reakcje alergiczne, więc sprawdź najpierw, czy żywica benzoesowa nie uczula Ciebie. Dopuszczalny stężenie na skórę to 2%. Ponadto nie zaleca się stosowania u dzieci poniżej 2 roku życia i na podrażnioną skórę.

Żywica benzoesowa przez stulecia była bardzo cenionym surowcem do wyrobu kadzideł, perfum oraz lekarstw. W zbiorze receptur „Standardowe Formuły” Alberta E. Eberta wydanie z 1900r., żywica benzoesowa wymieniona jest w prawie 100 przepisach: na balsamy, ekstrakty, pomady, perfumy, a nawet do jako środek konserwujący smalec.

Jednym z najsłynniejszych balsamów z żywicą benzoesową jest Balsam Zakonników (Friar’s Balsam), w którego skład obok żywicy benzoesowej wchodzi styraks, balsam tulu, balsam Peru, mirra, arcydzięgiel i aloes.

Żywica benzoesowa jest także składnikiem kosmetyku o nazwie Lait virginale (mleczko do pielęgnacji skóry, o właściwościach kojących i wybielających).

Kultowe we Francji papierowe odświeżacze powietrza Papier d’Armenie (ormiański papier) zawdzięczają żywicy benzoesowej swój słodki zapach i odkażające właściwości.

Żywica benzoesowa w formie tinktury (nalewki) wykorzystywana jest przy komponowaniu perfum.

Zastosowana w kosmetykach działa kojąco i wybielająco.

Ma działanie przeciwgrzybiczne.

Zastosowana na niewielkie rany działa odkażająco, dzięki swej konsystencji zapobiega powiększaniu rany i hamuje krwawienie. Tworzy lepką powłoczkę, do której łatwo umocować opatrunek. Zastosowana przy pęcherzach przyspiesza gojenie.

Działa rozrzedzająco na wydzieliny dróg oddechowych, pomocna przy kaszlu, katarze. Sławny balsam zakonny (Friar’s balsam) przepisywany był m.in. do inhalacji. Żywica benzoesowa ma również działanie lecznicze przy stanach zapalnych stawów.

Działa moczopędnie.

Działa  kojąco na psychikę. Więcej o benzoesowych produktach i ich zastosowaniu w aromaterapii przeczytasz we wpisie: Żywica benzoesowa okiem towaroznawcy surowców aromatycznych, a samą żywicę w formie rozcieńczonej (rezynoid w etanolu) znajdziesz tutaj.

Receptury z żywicą benzoesową w składzie

Tinktura benzoesowa

  • żywica benzoesowa……. av oz 2
  • alkohol…………………………….. fl oz 16
  • zalać żywicę, odstawić w ciepłe miejsce na 30 dni i potrząsać od czasu do czasu
  • (przeliczone jednostki to 60g żywicy na 470ml alkoholu)

Lait virginal (mleczko do pielęgnacji skóry, które ponoć stosowała królowa Kleopatra)

  • tinktury benzoesowej……..1,5 ml
  • gliceryny……………………………….1,5 ml
  • hydrolatu różanego…………..47 ml
  • (szczegóły wykonania znajdziesz tutaj)

Balsam zakonny (Friar’s balsam) – tradycyjne jednostki miary

  • żywica benzoesowa… av. oz  1,5
  • storax ……………………………av. oz 0,5
  • balsam tolu………………….av. oz 0,5
  • balsam Peru………………..av. oz 0.5
  • mirra……………………………………gr 60
  • aloes……………………………………gr 60
  • korzeń arcydzięgla …………gr 30
  • alkohol……………………………..fl oz 16

Żywica benzoesowa – informacje etnobotaniczne

Żywica pozyskiwana jest ze zranionych pni drzew. W listopadzie i grudniu, czyli pod koniec pory deszczowej, zbieracze nacinają pnie w kilku miejscach, na różnej wysokości. W marcu/kwietniu żywica zbiera się w otworach i spływa po pniu. Zdrapują ją ostrym narzędziem. Na drzewa wspinają się po drewnianych szczeblach, przywiązywanych do pnia linami. Z jednego drzewa pozyskać można około 0,5 kg żywicy.

W wielu wioskach w Laosie żywica  stanowi poważne źródło dochodu. Zbiorami zajmują się kobiety i mężczyźni. Wiele rodzin ma swoje własne skrawki lasu styrakowego. Praktykuje się również uprawę styrakowców naprzemiennie z ryżem: 1 rok dla ryżu, 10 lad dla drzew.

Grafika przedstawiająca Styrax benzoes pochodzi z książki ” Köhler’s Medizinal-Pflanzen” autorstwa niemieckiego lekarza i chemika Hermanna Adolpha Köhlera (1834-1879), edytowanej i wydawana po śmierci autora pod koniec XIX w. (Obraz nr 1)

Bibliografia

  • Robert Tisserand, Rodney Young Essential Oil Safety (second edition),
  • Nerys Pulchon and Lora Cantele The complete aromatherapy & essential oils handbook for everyday wellness,
  • ”Standardowe Formuły: kolekcja prawie pięciu tysięcy przepisów na preparaty farmaceutyczne, domowe lekarstwa, wyroby toaletowe,środki weterynaryjne, napoje gazowane i inne” autorstwa Alberta E.Eberta, wydana w Chicago w 1900r.
  • Traditiona benzoin production within its village context http://www.fao.org/docrep/005/ac776e/ac776e09.htm z dnia 09.10.2017

Zdjęcia i ilustracje spoza kolekcji własnej – źródła i informacje o licencji:

Obraz nr 1

Ten post ma 3 komentarzy

Możliwość dodawania komentarzy nie jest dostępna.