Pieprz syczuański (Zanthoxylum) olejek eteryczny BIO z owocni 5 ml

Opis

Rodzaj Zanthoxylum (żółtodrzew) należy do rodziny rutowatych (Rutaceae), czyli do tej samej grupy roślin, co cytrusy (pomarańcza, cytryna, bergamotka) i ruta. Może to częściowo tłumaczyć silny, cytrusowy zapach olejku pieprzu syczuańskiego.

Pieprz syczuański jest łupiną owocu drzewa występującego w Korei, Tajwanie, Indiach i Chinach. Nie jest on tak ostry, jak inne „pieprze” stosowane w sztuce kulinarnej, jego smak określa się jako cytrusowy i żywiczny. Do jego wyjątkowych właściwości można zaliczyć wywoływanie drętwienia języka podczas spożywania (efekt ten jest spowodowany zawartością hydroksy-α-sanszoolu).

Krótka historia olejku pieprzu syczuańskiego

Od tysięcy lat żółtodrzew był stosowany w Chinach zarówno jako składnik przyprawy pięciu smaków, jak i surowiec leczniczy (zw. Hua jiao). Polecało się go na różne dolegliwości, tj. bóle stawów, stres, poczucie słabości czy siwienie włosów.

Owoc żółtodrzewu oskrzydlonego (Zanthoxylum alatum) jest związany z subkontynentem indyjskim (Nepal, Butan, północna część Indii). Był on tam określany mianem Tejbal (hindi) i Dhania (język nepalski). W dawnej literaturze sanskryckiej używano wobec żółtodrzewu pojęcia Tumburu — był to synonim słowa „kolendra”. Najprawdopodobniej już starożytni Hindusi zauważyli, że zapach lotnych molekuł z tych obu surowców jest podobny — ich olejki są bogate w linalol. Pieprz syczuański wykorzystywano tam lokalnie już od ok. III w. p.n.e. jako składnik leków na gorączkę, dyspepsję, ból zębów, ból głowy, choroby układu pokarmowego i cholerę.

Pierwsze badania nad fitochemią olejku pieprzu syczuańskiego pochodzą z końca XIX i początku XX w. W latach 80. XIX w. wykazano, że zawiera on monoterpeny. Następnie w 1939 r. oznaczono w nim linalol, limonen, cytral i sabinen i kilka innych związków o potencjale aromaterapeutycznym. Doniesienia te potwierdzają współczesne badania analityczne.

Współczesne badania nad olejkiem syczuańskim

Nowe badania wykazują, że pieprz syczuański może być stosowany wspomagająco w leczeniu astmy, POChP czy przewlekłego bólu. Olejek z pieprzu nepalskiego działa również przeciwgrzybiczo (Aspergillus flavus, Aspergillus parasiticus, dermatofity). Badacze uważają, że powyższe właściwości umożliwiają zastosowanie olejku pieprzu syczuańskiego jako środka zabezpieczającego żywność przed zepsuciem.

Podczas żucia pieprzu syczuańskiego następuje drętwienie języka. Efekt ten wynika z tego, że zawarta w surowcu pochodna sanszoolu (alfa-hydroksy-sanszool) łączy się z receptorem waniloidowym (do tego samego miejsca przyłącza się kapsaicyna – cząsteczka odpowiedzialna za ostrość chilli), który jest receptorem bólowym, co hamuje w pewnym stopniu percepcję bólu. W Indiach z tego powodu pieprz syczuański używa się w produktach higieny jamy ustnej (np. pasty do zębów). Dawniej w Indiach z drewna żółtodrzewu wykonywano znieczulające wykałaczki.

Olejek pieprzu syczuańskiego działa również odstraszająco i zabójczo na owady. Przykładowo, w postaci oparów skutecznie wpływa na świdrzyka cygarowca (Lasioderma serricorne) i trojszyka gryzącego (Tribolium castaneum). LD₅₀ wynosiły odpowiednio 3,83 and 4,28 mg/L powietrza. W przypadku bolimuszki kleparki / muchy domowej (Stomoxys calcitrans), olejek pieprzu syczuańskiego okazał się pięciokrotnie słabszy od standardowych, syntetycznych środków kontroli. Wydaje się, że to całkiem dobry wynik dla naturalnego olejku eterycznego. Działa on również odstraszająco na komary z rodzaju Culex, Aedes i Anopheles.

Warto wspomnieć, że pieprz syczuański (Z. bungeanum) został oficjalnie uznany za surowiec farmaceutyczny w ramach Farmakopei Polskiej XI (2017). Jest on standaryzowany na zawartość olejku eterycznego (min. 15 ml/kg). Monografie tego surowca są również umieszczone w Farmakopei Japońskiej XVIII (2021) (Z. piperitum; w 30,0 g surowca powinno być co najmniej 1,0 ml olejku eterycznego) i Zielarskiej Farmakopei Tajwańskiej (2022) (Z. schinifolium lub Z. bungeanum; surowiec powinien zawierać co najmniej 1% olejku eterycznego).

W perfumiarstwie i aromaterapii olejek pieprzu syczuańskiego bywa stosowany jako fiksatywa, czyli składnik zwiększający stabilność i trwałość perfum i mieszanek aromaterapeutycznych.

Naturalny olejek eteryczny z owocni pieprzu syczuańskiego 100%

Nazwa botaniczna / rodzina: Zanthoxylum alatum (= Zanthoxylum armatum) / Rutaceae

Nazwa w języku angielskim: winged prickly ash, rattan pepper, timur pepper, timut pepper, Nepalese pepper, green Sichuan peppercorns

Zapach: cytrusowy, pieprzowy

Nuta: serca

Dobrze komponuje się z olejkami:

Główne składniki: linalol, limonen, cynamonian metylu

Fototoksyczność: nie

Postać: żółta, oleista ciecz

Zastosowanie kosmetyczne na skórę (kategoria IFRA 5a): 100%

Alergeny kosmetyczne (wg. Rozporządzenia UE 2023/1545): limonen, linalol

Seria limitowana, nie oferujemy producentom dokumentacji technicznej.