naturalne olejki do perfum

Czym są perfumy naturalne?

Naturalne perfumy to perfumy stworzone z naturalnych składników, np. naturalnych olejków eterycznych, absolutów, żywic. Takie składniki perfum znajdziesz w tej kategorii.

Choć nazwa kategorii to naturalne olejki do perfum, znajdziesz tu zarówno olejki eteryczne jak np. olejek eteryczny z wetiwerii, sandałowy, olejek z paczuli, jak i absoluty, żywice, ekstrakty CO2 oraz izolaty naturalne i akordy z nich. Jaka to różnica? Olejki eteryczne uzyskujemy w procesie destylacji lub tłoczenia, absoluty i inne wymienione przeze mnie surowce powstają w inny sposób, który pozwala wydobyć z surowca wyjątkowe nuty zapachowe. Np. nie istnieje olejek waniliowy, możesz natomiast wybrać absolut wanilii lub ekstrakt CO2. Nie istnieje olejek z mchu dębowego, możesz wybrać absolut z mchu dębowego – naturalny utrwalacz perfum.

Perfumy z olejków – czy to wykonalne?

Naturalne perfumy diy to temat łatwy i trudny jednocześnie. Samo łączenie olejków eterycznych i komponowanie perfum to proste i bardzo satysfakcjonujące zajęcia, jednak jeśli celujesz w jakość perfum wzorowaną na nowoczesnych perfumach drogeryjnych, to sprawa się komplikuje. Syntetyczne olejki zapachowe mają trwałe, powszechnie lubiane zapachy, np. zapach konwalii czy drewna sandałowego. Uzyskanie trwałych, harmonijnych i ładnych perfum naturalnych wymaga nieco wprawy, ale warto podjąć wyzwanie. Coraz więcej twórców publikuje naturalne perfumy, coraz więcej osób szuka takich prawdziwych zapachów natury. Jeśli chcesz doskonalić się w tym temacie, zobacz moje kursy perfumiarstwa i aromaterapii.

Jak komponować perfumy?

Komponowanie perfum naturalnych polega na łączeniu składników z dbałością o zapach całości. Komponować perfumy z olejków może każdy kto znajdzie czas by poczuć zapach i doświadczyć, jak poszczególne nuty zapachowe wpływają na siebie wzajemnie. Ta umiejętność przydaje się również jeśli chcesz tworzyć mieszanki olejków eterycznych przeznaczonych do zastosowań terapeutycznych, przy czym tworząc mieszanki do aromaterapii zwróć też uwagę na właściwości olejków eterycznych. Warto zatem trenować zmysł węchu niezależnie, czy marzysz o karierze perfumiarza, czy olejki używasz do aromaterapii.

Jak wąchać olejki do perfum naturalnych?

Wdychaj zapachy i natychmiast postaraj się nazwać, co czujesz. Taka analiza pomaga dostrzec sekrety naturalnych surowców, czyli np. że absolut wanilii pachnie słodko, ale też drzewnie, żywicą, owocami, ma też dymne nuty zapachowe. Zauważysz też, że niektóre zapachy utrzymują się długo, inne znikają po kilku minutach. Te pierwsze to nuty bazy, mają trwały zapach, to najtrwalsze składniki perfum naturalnych, sprawiają, że perfumy utrzymują się w miarę długo. Z kolei nuty głowy stanowią wizytówkę perfum, to nuty głowy kuszą lub zniechęcają nas do wąchania perfum. Nuty serca to zapachy o średniej trwałości, to przede wszystkim zapachy kwiatów i przypraw korzennych. Do tej grupy zalicza się olejek różany i absolut różany, jaśminowy, neroli, gardenii, tuberozy i inne kwiaty, a także olejek cynamonowy.

Najsłynniejsze olejki eteryczne do perfum naturalnych

Olejek bergamotki zyskał sławę jako piękna nuta głowy w perfumach typu paprociowego i szyprowego. Ten olejek pasuje prawie do każdej kompozycji. Bergamotkę łączy się często z olejkiem paczuli i absolutem mchu dębowego. Mech ma piękny, złożony zapach, to skuteczny utrwalacz olejków eterycznych, jednak jest silnym alergenem i jego użycie w perfumach objęte jest restrykcjami IFRA (zobacz w opisie absolutu). Olejek sandałowy to prawie gotowe perfumy. Olejek ylang-ylang to słodki, kwiatowo-owocowy zapach, który zyskał sławę jako tańszy zamiennik jaśminu. Olejek kadzidłowy to podstaw kompozycji w stylu sakralnym, leśnym, żywicznym, kadzidlanym – to dość trwały zapach, jednak w kompozycji łatwo ginie (inne zapachy mogą go przytłumić). Jeśli dopiero rozpoczynasz przygodę z naturalnymi perfumami, sięgnij po zapachy przyjemne w odbiorze, powszechnie lubiane, jak właśnie sandałowy, bergamotkę czy wanilia. Poszerz paletę o nuty kwiatowe – najłatwiej pracować z absolutem neroli, przyda się też absolut lawendowy – pachnie ciekawiej niż olejek lawendowy. Akordy z izolatów naturalnych morela i gruszka to ciekawy dodatek do perfum naturalnych i niemal gwarancja sukcesu kompozycji, polecam!

Jak komponować zapach z naturalnych olejków?

Jeśli chcesz zrobić własne perfumy zastanów się, na jakim efekcie zapachowym Ci zależy. Jeśli to ma być trwały zapach, wybierz olejki o trwałych zapachach, czyli te z kategorii nuty bazy. Połącz 2-3 składniki w taki sposób, żeby podobał ci się zapach. Np. 10 kropli olejku sandałowego i 5 kropli paczuli. Następnie przemyśl, co użyć jako nutę głowy w perfumach – bezpiecznym wyborem jest olejek bergamotki. Dodaj 3-5 kropli bergamotki do kompozycji. Możesz też wzbogacić zapach nutami serca, czyli odrobiną róży albo cynamonu. Proces szczegółowo opisałam w poradniku Jak zrobić perfumy w domu.

Jak opisać zapach?

Każdy, kto podjął się tego wyzwania, może się szybko przekonać, że wcale nie jest tak łatwo opisać zapach. Zwłaszcza za pierwszym razem. Zapachy budzą silne skojarzenia i wspomnienia, działając na psychikę. Jak pachnie mięta? Czy to zapach herbaty pitej na wakacjach w Maroku, czy może kojarzy się z ulubionymi czekoladkami? Ale jak ją precyzyjnie i zwięźle opisać? Słodka, świeża? Czy tylko tyle? A jak opisać zapach olejku eterycznego pozyskanego z egzotycznej rośliny komuś, kto nigdy jej nie wąchał? Problem z opisem polega często na braku odpowiedniego słownictwa.

Z pomocą przychodzi nam tutaj… muzyka. Pewnie każdy słyszał o podziale na nuty w perfumerii. Perfumy takie a takie w nucie głowy mają różę, jaśmin i cytrynę. Brzmi znajomo? Ale nie zawsze tak było. Ten znacznie ułatwiający pracę perfumiarzom podział powstał dopiero w XIX wieku.

Septimus Piesse – ojciec współczesnej perfumerii

Brytyjski chemik i perfumiarz, George William Septimus Piesse,  jako jeden z pierwszych eksperymentował z perfumami zawierającymi naturalne i syntetyczne substancje zapachowe. W 1857 r. opublikował swoje najważniejsze dzieło: „The Art of Perfumery”, do którego specjaliści zaglądają po dziś dzień. To właśnie Piesse stworzył podstawy terminologii perfumeryjnej. To jemu zawdzięczamy nuty głowy, serca oraz bazowe, tworzące piramidę zapachu służącą do opisania perfum. Więcej o Septimusie Piesse i jego zapachowych kreacjach i odkryciach przeczytacie we wpisie na Aromastrona: Olejek eteryczny kminku. Nutę głowy wyczuwamy w perfumach jako pierwszą – to pierwsze wrażenie, ale i najszybciej się ulatnia. Potem mamy nutę serca, średnio trwałą oraz najtrwalszą nutę bazy, którą tworzą utrwalacze zapachu tzw. fiksatory.

Jak rozróżnić poszczególne nuty

Podział substancji zapachowych na nuty bazy, serca i głowy jest bardzo naturalny i można samodzielnie rozszyfrować temat. Wystarczy trochę czasu, skupienia i dostęp do olejków eterycznych:

1. przygotuj papierki do testowania zapachów (z nasiąkliwego papieru – do akwarelek)
2. nanieś kroplę olejku eterycznego na papierek i podpisz, co to za zapach
3. czynność powtórz dla wszystkich olejków eterycznych w Twojej kolekcji
4. papierki zostaw w temperaturze pokojowej
5. notuj, które tłuste kropki znikają najszybciej (do około 30 min) – to nuty głowy
6. te, które zostaną kilka godzin to nuty serca – przeważają tu zapachy kwiatowe
7. takie, które nie znikają po 10 godzinach, to nuty bazy, najtrwalsze zapachy natury.

W perfumach należy zachować odpowiednie proporcje pomiędzy nutami bazy, serca i głowy, dzięki temu perfumy są dynamiczne, zmienne, ciekawe.

Podział olejków eterycznych według nut

Proponowany przykładowy podział wypracowany został na drodze praktyki i lektury (dowiedz się więcej o olejkach eterycznych i zajrzyj do bibliografii). Eksperymenty własne często inspirowane są recepturami vintage.

Olejki eteryczne – nuta głowy

Należą tu m.in. dostępne w sklepie: petitgrain bigarade, cytronella winterianus oraz nardus, mirt, eukaliptus: promienisty, miętowy, gałkowy oraz cytrynowy, olejek kolendrowy z nasion, kardamon, terpentyna, pomarańcza tłoczona, mięta zielona i pieprzowa, lawenda, lawandyna, a ponadto cytrusy jak: bergamotka,  cytryna, mandarynka, tangerynka, tangelo, grejpfrut.

Olejki eteryczne – nuta serca

Należą tu m.in. dostępne w sklepie: pieprz czarny, tymianek czerwony, pieprz różowy, pichta, palmaroza, mirra, Ho liść, majeranek, golteria, olejek goździkowy z liści, mace (osnówka gałki muszkatołowej), elemi, cyprys, imbir, olejek jałowcowy z jagód oraz róża damasceńska, szałwia muszkatołowa, rumianek niebieski, kminek, kajeput, drzewko herbaciane, a także rozmaryn ct. cyneolowy i ct. werbenonowy.

Olejki eteryczne – nuta bazy

Należą tu m.in. dostępne w sklepie: kadzidłowiec, sandałowiec kaledoński, tatarak, oraz olejek z nasion selera, czystek i kocanki włoskie.

Jak korzystać z podziału na nuty w praktyce – perfumy botaniczne

Olejki eteryczne mogą posłużyć do zrobienia własnych, domowych perfum. Perfumy botaniczne to kosmetyk stworzony z naturalnych, roślinnych produktów jak olejki eteryczne czy absoluty. Stają się obecnie coraz szerzej dostępne w sprzedaży i bardziej popularne wśród świadomych konsumentów. Świadomych swoich potrzeb zdrowotnych i dbających o środowisko.

Jak kupić dobre perfumy botaniczne

Warto chociaż trochę zorientować się w temacie i wiedzieć, skąd pochodzą ich składniki. Z jakich roślin i ich części, jaką metodą zostały wytworzone i z jakiej części świata pochodzą. Czy to sandałowiec kaledoński czy może amyris? A może tylko olejek zapachowy, który udaje eteryczny? Drogocenna werbena czy dużo tańsza Litsea cubeba? I czy z prawdziwym olejkiem melisowym w składzie te perfumy naprawdę mogą kosztować tak mało? Jak się tego można dowiedzieć? Zapraszamy na Aromastrona.pl do monografii poszczególnych olejków.

Perfumy botaniczne – zrób to sam

DIY to inny sposób na perfumy botaniczne. Tutaj oprócz wiedzy o poszczególnych składnikach przychodzą nam z pomocą nuty głowy, serca i bazy. Najczęściej perfumy zawierają olejki ze wszystkich trzech nut, ale oczywiście można eksperymentować tylko z jedną nutą lub dwoma. Ważne, żeby sprawiało nam to przyjemność i zapach się nam podobał.

Perfumy botaniczne a bezpieczeństwo

Chociaż naturalne i z wysokiej jakości składników, trzeba pamiętać o kilku zasadach. Warto zapoznać się z bezpieczeństwem stosowania danego olejku eterycznego i nie przekraczać dopuszczalnych maksymalnych dawek na skórę. Takie limity dermalne znajdziemy na stronie IFRA, w regulacjach UE oraz różnych publikacjach, z których najważniejszą jest „Essential Oils Safety”. Szczegóły w bibliografii olejków eterycznych w Herbisklepie.

Limity dermalne są ważne ze względu na możliwą fototoksyczność  niektórych olejków nanoszonych na skórę czy możliwość podrażnień lub ryzyko alergii. Ponadto olejki eteryczne mogą zawierać w swoim składzie substancje alergizujące. Warto mieć to na uwadze i zapoznać się z ich składnikami, żeby znać potencjalne alergeny. Olejki eteryczne muszą też zostać odpowiednio rozcieńczone. Nie rozpuszczą się np. w wodzie, occie, wódce, a dopiero w spirytusie lub alkoholu skażonym do zastosowań perfumeryjnych.

Perfumy botaniczne dla dzieci

Kolejną istotną kwestią jest to, dla kogo robimy te perfumy. Czy jest to zdrowa, dorosła osoba czy na przykład dziecko? W przypadku kobiet w ciąży, karmiących, osób starszych i schorowanych oraz dzieci należy zachować szczególną ostrożność. Olejki eteryczne to silnie skoncentrowane substancje, które mogą działać nie tylko terapeutycznie (perfumy jako lek – znane zjawisko na przestrzeni wieków od Wody Królowej Węgier po wody kolońskie do stosowania wewnętrznie i zewnętrznie), ale i wchodzić w interakcje z lekami lub wywołać u niektórych osób skutki uboczne. Jeśli mamy wątpliwości, czy nasze perfumy będą bezpieczne, warto skorzystać z alternatyw.

Hydrolaty – alternatywa dla olejków eterycznych i perfum botanicznych

Hydrolaty, inaczej wody kwiatowe, to w skrócie produkty uboczne destylacji olejków eterycznych. Zawierają one substancje rozpuszczalne w wodzie, których w olejku nie ma. W tych wytwarzanych na niewielką skalę, np. w warunkach domowych, mogą pozostać resztki olejku eterycznego, ale nie będzie ich w produktach szeroko dostępnych na rynku. Dlatego też składniki hydrolatu i olejku się różnią. Hydrolaty zawierają głównie wodę i bardzo niewiele aktywnych składników w porównaniu z olejkami eterycznymi. Mogą różnić się właściwościami zapachowymi i zastosowaniami, co warto sprawdzić przed zakupem. Są też bardziej nietrwałe i wymagają szczególnej dbałości przy przechowywaniu, najlepiej w niewielkich opakowaniach w lodówce.

Hydrolaty mają jednak dwie duże zalety: są bezpieczniejsze w stosowaniu i często ekonomiczniejsze w porównaniu z olejkami eterycznymi. Po pierwsze są dużo łagodniejsze, więc ryzyko zaszkodzenia sobie lub komuś jest dużo mniejsze niż w przypadku niewłaściwie użytych olejków eterycznych z powodu niższej koncentracji substancji czynnych. Można zacząć je stosować je w pobliżu niemowląt i dzieci wcześniej niż olejki eteryczne. Lista olejków polecanych dla dzieci dostępna jest tutaj. W przypadku bardzo drogich olejków jak różany zakup hydrolatu pozwoli skorzystać z części właściwości i przekonać się, czy jesteśmy gotowi zainwestować w olejek. Opcją pośrednią będzie tutaj zakup już rozcieńczonego drogocennego olejku np. do kilku procent w oleju roślinnym jak jojoba czy frakcjonowany olej kokosowy.